Η τέχνη της μουσικής σε διάφορες εποχές

Κλασική Εποχή (550 - 450 π.χ.)

Την περίοδο αυτή παρουσιάστηκε η μεγαλύτερη ανάπτυξη που γνώρισε η μουσική αλλά και όλες οι τέχνες γενικά. Ανακαλύφθηκαν οι μαθηματικές σχέσεις που διέπουν τη μουσική, εφευρέθηκαν καινούργια όργανα και τελειοποιήθηκαν τα υπάρχοντα.O Τέρπανδρος, ένας σπουδαίος μουσικός ανακάλυψε την μουσική γραφή και έτσι όλοι έπαιζαν τα διάφορα τραγούδια ομοιόμορφα .Έρχεται και η γένεση της τραγωδίας(οχ οχ!) όπου η μουσική βρήκε εφαρμογή στη συνοδεία του έργου, και ήταν ανάλογη με το περιεχόμενό του. Η τραγωδία γεννήθηκε από τον Διθύραμβο(κάτι μου θυμίζει εμένα αυτό!), όταν κάποιοι σκέφτηκαν ότι είναι δυνατόν να παριστάνονται περισσότεροι ήρωες αντί για έναν όπως γινόταν στη λατρεία του Διόνυσου. Είναι μάλιστα μια εποχή που άρεσε στους ανθρώπους να βλέπουν ιστορίες για ήρωες που γεννιούνται μέσα από τους πολέμους της περιόδου αυτής. Ο χορός που συνόδευε τη Διονυσιακή λατρεία μετατράπηκε σε σύνολο ατόμων (Χορός) που εξυπηρετούσαν συγκεκριμένους σκοπούς στο έργο π.χ. να συμβουλέψουν, να διηγηθούν κ.λπ. Οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι θεωρούν την μουσική απαραίτητη για τρεις λόγους:

α) Ψυχαγωγία και ανάπαυση

β) Διαμόρφωση του χαρακτήρα

γ) Διανοητική και αισθητική καλλιέργεια

Στην εποχή εκείνη άλλωστε ο καλλιεργημένος άνθρωπος λεγόταν και μουσικός ανήρ.

Βυζαντινή μουσική

Είναι πιθανό στα αρχικά της στάδια να υπήρξε μία περαιτέρω ανάπτυξη της αρχαίας ελληνικής μουσικής αν και πλέον η βυζαντινή μουσική θεωρείται ως ανεξάρτητο μουσικό είδος, με συγκερασμό στοιχείων που προέρχονται από συριακές, εβραϊκές καθώς επίσης και ελληνικές πηγές. Οι αρχές της χρονολογούνται από ορισμένους μελετητές στον 4ο αιώνα μ.Χ, λίγο μετά τη μεταφορά της πρωτεύουσας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στην Κωνσταντινούπολη από το Μέγα Κωνσταντίνο.Η βυζαντινή μουσική που διασώζεται είναι στο σύνολο της εκκλησιαστική, με εξαίρεση κάποιους αυτοκρατορικούς ύμνους, που και αυτοί έχουν θρησκευτικά στοιχεία. Το βυζαντινό άσμα ήταν μονωδικό, σε ελεύθερο ρυθμό, και προσπάθησε συχνά να απεικονίσει μελωδικά την έννοια των λέξεων. Η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε ήταν η ελληνική. Ο βυζαντινός ύμνος, του οποίου υπήρξαν τρεις τύποι, ήταν η μέγιστη έκφανση αυτού του μουσικού είδους.

Φθόγγοι και κλίμακες

Οι φθόγγοι ή τόνοι στη βυζαντινή μουσική διακρίνονται σε επτά και ονομάζονται: Πα, Βου, Γα, Δι, Κε, Ζω και Νη. Αυτοί οι τόνοι εκφωνούνται κατέχοντας ο καθένας μία βαθμίδα. Ανεβαίνοντας από την πρώτη βαθμίδα έως την έβδομη(άνοδος ή επίτασις ή οξύτης) και κατεβαίνοντας από την έβδομη μέχρι την πρώτη(κάθοδος ή άνεσις ή βαρύτης) σχηματίζουμε μία κλίμακα. Η Βυζαντινή μουσική μεταχειρίζεται τρεις τέτοιες κλίμακες από τις οποίες η πρώτη ως κατώτατη ονομάζεται Υπάτη ή Βαρεία δια πασών, η δεύτερη Μέση δια πασών και η τρίτη ως ανώτατη Νήτη ή Οξεία δια πασών. Η χρήση τους ακολουθεί τρεις τρόπους∙ α) σε συνεχή ανάβαση ή κατάβαση, β) σε υπερβατή ανάβαση ή κατάβαση και γ) σε εναλλασσόμενη συνεχή και υπερβατή ανάβαση ή κατάβαση. Όταν ένας τόνος χωρίζεται σε δύο άνισσα μέρη και χρησιμοποιείται το ένα από αυτά τα διαστήματα, αυτό το διάστημα ονομάζεται ημιτόνιο.

Πάνω σ’ αυτούς τους ρυθμούς χτίζεται το ρεμπέτικο τραγούδι, του οποίου παρατηρώντας τη μελωδική γραμμή διακρίνομε καθαρά την επίδραση ή καλύτερα την προέχταση του βυζαντινού μέλους. Όχι μόνο εξετάζοντας τις κλίμακες που από το ένστιχτο των λαϊκών μουσικών διατηρούνται αναλλοίωτες, μα ακόμη παρατηρώντας τις πτώσεις, τα διαστήματα και τον τρόπο εκτέλεσης. Όλα φανερώνουν την πηγή, που δεν είναι άλλη από την αυστηρή και απέρριτη εκκλησιαστική υμνωδία.
—Μάνος Χατζιδάκις

Κλασική μουσική

Το επίθετο -κλασικός προέρχεται από τη λατινική λέξη -classicus δηλαδή κάτι εξαιρετικό. Διάφοροι ορισμοί συνδέουν τον όρο με την ελληνική και λατινική αρχαιότητα, ως συμμόρφωση του ύφους ή της σύνθεσης με τα πρότυπα της ελληνικής και λατινικής αρχαιότητας (Oxford English Dictionary). Οι ορισμοί αυτοί μεταφέρθηκαν στην μουσική για να δηλώσουν περισσότερο την διάκριση μεταξύ της "έντεχνης" μουσικής από την λαϊκή ή παραδοσιακή. Η έννοια της κλασικής μουσικής, παρέπεμπε επομένως σε μία "ανώτερη" μορφή μουσικής σύνθεσης, με "σοβαρούς" σκοπούς και πέρα από τον ψυχαγωγικό χαρακτήρα.Ο όρος "Κλασική Σχολή" χρησιμοποιήθηκε αργότερα στη Γερμανία το 1830 για το έργο των Χάυδν, Μότσαρτ και Μπετόβεν. Με τον όρο "κλασική μουσική" αναφερόμαστε ευρύτερα στην Δυτικοευρωπαϊκή μουσική παραγωγή που εκτείνεται σε μία αρκετά μεγάλη χρονική περίοδο, περίπου από το 470 μέχρι και την σύγχρονη εποχή.

Περίοδοι της κλασικής μουσικής

Η ιστορία της κλασικής ευρωπαϊκής μουσικής μπορεί να χωριστεί στις παρακάτω κύριες ιστορικές περιόδους:

Μεσαίωνας: η μεσαιωνική μουσική καλύπτει την περίοδο περίπου από τα τέλη του 5ου αι. μέχρι το 1400.
Αναγέννηση: η αναγεννησιακή μουσική καλύπτει την περίοδο 1400–1600.
Μπαρόκ: η μπαρόκ μουσική καλύπτει την περίοδο 1600–1750.
Κλασική εποχή: η μουσική της περιόδου 1730–1830.
Ρομαντισμός: η ρομαντική εποχή της μουσικής καλύπτει την περίοδο 1815–1910.
Σύγχρονη εποχή: η μουσική η οποία παράγεται κατά κύριο λόγο στον 20ο αιώνα διατηρώντας χαρακτηριστικά γνωρίσματα της μουσικής των προηγούμενων περιόδων.

Και έτσι φτάνουμε και στην ελληνική μουσική. Θα μπορούσαν να γραφτούν αμέτρητες σελίδες για την ελληνική μουσική ανά τους αιώνες . Λόγω έλλειψης χώρου και χρόνου κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό. ¨Όμως δεν γίνεται να μην αναφέρουμε τα δημοτικά μας τραγούδια ,ένα είδος προφορικής ποίησης με πολλές παραλλαγές ,που μερικά έχουν παραμείνει αναλλοίωτα μέχρι και σήμερα. Επίσης η Ελλάδα είναι ξακουστή και για τα ρεμπέτικα, τα λαϊκά της τραγούδια και κυρίως την ποικιλία των παραδοσιακών τραγουδιών της ,τα οποία συνοδεύονται συνήθως από παραδοσιακούς χορούς που διαφοροποιούνται από περιοχή σε περιοχή.